Bij een zachte vrijlating krijgt een vogel de gelegenheid om zich geleidelijk aan te passen aan de nieuwe omgeving / het leven in vrijheid met menselijke hulp.
Bij een harde vrijlating wordt een vogel rechtstreeks vrijgelaten in de nieuwe omgeving (of waar hij is gevonden) zonder hulp.

Hoe en wanneer kraaien, roeken en kauwen vrijlaten

Met de meeste vogelsoorten, waaronder alle kraaiensoorten, moeten met de hand grootgebrachte kuikens “zacht” worden vrijgelaten. Dit geldt ook voor volwassen vogels die langer dan twee weken in gevangenschap hebben gezeten of die op een plaats worden vrijgelaten waar ze oorspronkelijk niet werden gevonden, wat soms noodzakelijk is wanneer deze plaats niet geschikt of veilig wordt geacht.
Bij een zachte vrijlating wordt de zorg voor de vogels voortgezet op de vrijlaatlocatie. Dit omvat extra voeding en bescherming en vereist meer tijd en inspanning dan een harde vrijlating. Een zachte vrijlating is vooral belangrijk voor met de hand grootgebrachte individuen van soorten die meer moeten leren over hun omgeving en de juiste kennis en ervaring moeten opdoen om voedsel te verkrijgen door te jagen en te verkennen. Deze methode stelt voorheen met de hand grootgebrachte vogels ook in staat om volledig zelfstandig te worden, aangezien geen enkel dier moet worden vrijgelaten terwijl het nog afhankelijk is van menselijke hulp.
Bij een harde vrijlating wordt het dier eenvoudigweg uit een transportcontainer losgelaten of uit de handen vrijgelaten zonder extra zorg of voeding. Dit is het meest geschikt voor jonge en volwassen dieren die slechts korte tijd in gevangenschap hebben doorgebracht.

Vogels vrijlaten in groepen

Het is algemeen aanvaard dat veel vogelsoorten baat hebben bij vrijlating in groepen. Dit geldt ook voor kraaien, die het beste in gemengde leeftijdsgroepen kunnen worden vrijgelaten, bestaande uit bijvoorbeeld met de hand grootgebrachte jonge vogels en volwassen vogels. Kraaien moeten niet opgroeien zonder “vrienden”, omdat het anders bijna onmogelijk is om hechting te vermijden. Hechting kan een groot risico vormen en kan de overlevingskansen aanzienlijk verminderen, afhankelijk van de mate van hechting en het gekozen vrijlatings type. Een “examen” is vaak mogelijk, maar mag niet te laat plaatsvinden en vereist ervaring, langdurige zorg en een geschikte revalidatiefaciliteit.

Toestand van het verenkleed en algemene ontwikkeling

Een veelvoorkomende fout in de dierenrevalidatiewereld is om een vogel vrij te laten die geen perfect verenkleed heeft.
Vogels met ondervoeding kunnen een verbleekt verenkleed hebben. Dit type kwetsbaar veren

kleed verslechtert vaak snel nadat deze vogels te vroeg zijn vrijgelaten.
Wanneer deze vogels hun normale leven in het wild beginnen, zullen ze waarschijnlijk al snel gehandicapt worden (ze hebben moeite met vliegen). Een te vroege vrijlating veroordeelt deze vogels tot langdurig lijden en waarschijnlijke dood.

Vrijlaattijd, leeftijd en keuze van de soort

Over het algemeen moeten jonge kraaien en volwassen vogelpatiënten niet worden vrijgelaten tijdens het broedseizoen van hun respectieve soorten, omdat er een hoog risico bestaat dat ze worden aangevallen of lastiggevallen.
Het vrijlaten van een kudde bestaande uit individuen in gemengde leeftijdsgroepen werkt het beste, zoals jonge vogels samen met volwassen vogels. Deze laatsten hebben een groot voordeel door hun opgedane kennis, inclusief kennis van de lokale geografie en ervaring met eerdere contacten met vogels uit de buurt. Door groepen individuen van verschillende leeftijden te vormen, leren de vogels van elkaar en beginnen ze vrienden te maken en allianties te sluiten, wat hen een voorsprong geeft zodra ze in het wild terechtkomen.
Afhankelijk van hun individuele ontwikkeling kunnen kauwen al snel na het broedseizoen, meestal eind juli en begin augustus, “zacht” worden vrijgelaten. Het vinden van een goede losplaats is meestal geen probleem, omdat de meeste plaatsen geschikt zijn, zolang er maar andere kauwen in de buurt zijn. Als er kraaien en enkele kauwen zijn, werkt het ook goed.
Laat geen vogels vrij in een gebied dat toebehoort aan een kraaien of eksters. Dan begint hun nieuwe leven onmiddellijk met ruzies (die soms tot de dood leiden).
Kortom, kraaien, kauwen en eksters kunnen niet samen zijn. (Hoewel ze misschien samen waren in een opvangcentrum)

Kraaien en roeken kunnen worden vrijgelaten in september en begin oktober, bij voorkeur in gemengde leeftijdsgroepen. Zelfs als het broedseizoen iets eerder eindigt, duurt de ouderlijke verantwoordelijkheid nog enkele maanden voort, maar in de late zomer en vroege herfst zullen sociale interacties meer ontspannen zijn en volwassen vogels zich meer op zichzelf richten, wat betekent dat ze minder agressief en dominant zullen zijn. Deze situatie geeft de jonge vogels ook meer tijd om de kracht, sociale vaardigheden en zelfvertrouwen te ontwikkelen die ze nodig hebben om voldoende voorbereid te zijn op hun leven in het wild. Het vrijlatingsproces duurt meestal enkele weken en kan duren tot het einde van november. Vogels uit de kraaienfamilie in het algemeen, maar vooral kraaien en roeken, hebben meestal tijd nodig om te beslissen. Vogels die eind november niet uit het volière zijn vertrokken of weer terugkeren naar de volière, blijven nog een jaar. Dat is het beste, ze zijn nog niet klaar voor een leven in vrijheid.
Een of soms zelfs twee extra jaren kunnen een groot verschil maken, en een situatie die aanvankelijk niet veelbelovend leek, kan er een jaar of twee later volledig anders uitzien. Dit geldt vooral voor vogels die een vertraagde ontwikkeling vertonen, die vaak een jaar of soms langer nodig hebben om hun sterkere broers en zussen bij te halen. Eind november moet je stoppen met het vrijlaten van kraaiachtigen.

Ondersteun vogels zo lang als nodig is.

Een zachte vrijlaatplaats bevindt zich bij voorkeur buiten of op zijn minst aan de rand van een bezet kraaigebied of ekstergbied. De omvang van de kraaigebieden lijkt enigszins te variëren en is meestal kleiner tijdens het broedseizoen. Het is ook goed om te weten dat het territorium van een kraai in de loop van de tijd niet verandert. Het krijgt alleen een nieuwe “eigenaar”.
Het is van groot voordeel wanneer er in de buurt een territorium is dat niet wordt bezet door kraaienouders maar door jongere kraaien. Dit stelt jonge kraaien in staat om zich aan te sluiten bij een groep individuen van hun eigen leeftijd en te profiteren van de bescherming van de groep, wat ook ideaal is voor hun verdere sociale ontwikkeling.
Gebieden in de buurt van roekenkolonies (waar kraaien hun nesten hebben) zijn ook geschikte vrijlaatlocaties en zijn ook zeer voordelig vóór de vrijlating, omdat de potentiële kandidaten voor vrijlating baat zullen hebben bij sociale interacties met lokale bezoekers (wanneer ze in buitenkooien zijn).

Hoe groot moeten de vrijlaatkooien zijn?

Ze moeten zo groot mogelijk zijn. De vogels moeten hun spieren kunnen trainen. Houd er rekening mee dat de vogels in de kooi moeten kunnen vliegen. Het plafond moet hoog zijn en de volière moet zo lang zijn als je je kunt veroorloven om te bouwen.
Het interieur moet lijken op het natuurlijke habitat, zodat de vogels natuurlijk gedrag kunnen vertonen en bijvoorbeeld voedsel kunnen vinden en verstoppen.
De helft van het dak moet bedekt zijn voor schaduw en bescherming, terwijl de andere helft zonlicht en regen moet doorlaten. Er moeten bij voorkeur bomen en vegetatie in en rond de volière zijn, evenals een natuurlijke bodem, boomstammen, windschermen en natuurlijke zitstokken in de volière.